azwa Kościoła Naj- świętszej Marii Panny na Piasku wywodzi się od łacińskiej Sancta Maria in Arena i pochodzi od rzymskiego kościoła św. Marii zbudowanego w miejscu dawnej areny, na której męczeńską śmiercią ginęli w czasie prześla- dowań pierwsi chrześcijanie. Ten wybudowany na przestrzeni lat 1334–1375, konsekrowany w 1369 r., a w roku 1430 wyposażony w wieżę (druga nigdy nie została ukończona) gotycki kościół ma największą kubaturę na Dolnym Śląsku. Cała świątynia liczy sobie 78 m długości, 25 m szerokości, 23,8 m wysokości wewnątrz i 41 m do kalenicy.
Niewiele z oryginalnego wystroju wnętrza uratowało się z rabunku dokonanego w 1632 r. przez szwedzkich żołdaków i kolejnych czterech pożarów, które miały miejsce w latach 1730, 1763, 1790 i w trakcie II wojny światowej. W 1666 r. usunięto witraże (te aktualnie zdobiące kościół powstały po wojnie). Z bogatej niegdyś dekoracji malarskiej wnętrza zachowały się tylko nieliczne pozostałości. Wciąż jednak można tu podziwiać bogato zdobioną późnogotycką kamienną chrzcielnicę i przepiękne konsole ozdobione postaciami aniołów i proroków. Godna uwagi jest również kaplica św. Krzyża, zaprojektowana przez Antonio Caldina i wybudowana w 1666 r., najstarszy obiekt barokowy we Wrocławiu. W kościele można również zobaczyć imponującą kolekcję drewnianych ołtarzy z różnych okresów, przewiezionych tu ze zniszczonych w czasie II wojny światowej kościołów śląskich. Milusińskich zachwyci też ogromna ruchoma szopka, która co roku wzbogaca się o nowe mechaniczne zabawki.
